แรงงานนอกระบบคือใคร หลายท่านอาจเคยได้ยินคำนี้
แต่อาจไม่เข้าใจว่า แรงงานนอกระบบคืออะไร แรงงานนอกระบบจัดเป็นแรงงานอีกประเภทหนึ่ง และมีจำนวนมากที่สุดในระบบการทำงาน หลายองค์กรได้ให้ความหมาย และคำนิยามของแรงงานนอกระบบ ไว้แตกต่างกันตามแนวคิด และมุมมองของตน คิดอย่างง่ายๆ แรงงานนอกระบบก็คือ แรงงานที่ไม่เข้าข่ายเป็นแรงงาน ตาม พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 (หรือแรงงานในระบบ) แรงงานนอกระบบจะมีนายจ้าง หรือไม่มีนายจ้างก็ได้ มีรายได้ประจำ หรือไม่มีก็ได้ แต่โดย สภาพแล้ว ยังไม่ได้รับการคุ้มครอง หรือมีสิทธิประโยชน์ เหมือนแรงงานในระบบการจัดกลุ่มแรงงานนอกระบบ เนื่องจากแรงงานนอกระบบ มีความหลากหลายของอาชีพมาก ปัจจุบันได้มีการจัดกลุ่มให้กับแรงงานนอกระบบโดยใช้แนวทางตามที่องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) ได้จำแนกไว้ โดยแบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่
1. กลุ่มที่ทำงานรับจ้างและมีรายได้ประจำ/หรือไม่ประจำ
ได้แก่ แรงงานที่รับจ้างเอางานไปทำที่บ้าน แรงงานรับจ้างทำของ แรงงานรับจ้างทำการเกษตรตามฤดูกาล คนรับใช้ในบ้าน
คนขับรถ (ส่วนตัวตามบ้าน) เป็นต้น
2. กลุ่มที่ทำอาชีพอิสระทั่วไป
ได้แก่ คนขับรถรับจ้าง เกษตรกร ชาวนา ชาวสวน แม่ค้าหาบเร่ แผงลอย ช่างเสริมสวย ช่างตัดผม เจ้าของร้านขายของชำขนาดเล็ก ศิลปินอิสระ เป็นต้น
เมื่อเราพูดถึงการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้กับกลุ่มแรงงานนอกระบบ ก็หมายถึงว่า
เราจะไปส่งเสริม คุ้มครอง และพัฒนาให้แรงงานนอกระบบ ได้รับความปลอดภัยจากการ
ทำงาน มีสุขภาพอนามัยที่ดี มีสวัสดิการทางสังคม มีการประกันสังคม มีอาชีพที่มั่นคง รายได้
ที่เป็นธรรม นั่นเอง
ทั้งนี้ แรงงานนอกระบบ จะต้องไม่เป็นพนักงานของทางราชการ
รัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กฎหมายว่าด้วยโรงเรียนเอกชน ลูกจ้างรัฐบาลต่างประเทศหรือองค์กรระหว่างประเทศ และไม่ใช่แรงงานต่างด้าว หากสงสัยท่านสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่สำนักงานแรงงานจังหวัดพะเยา โทร. 054-449-515-6
